Prototype (Prototip) Nedir?

Brief ile bir ürün veya hizmete dair ihtiyacın söz konusu olduğunu öğrendik. Ardından, Whimsical ile fikirleri (mind map), belirlenen akışı (flowcart) ve bu akışa dair ilk taslakları (wireframe) görsel olarak oluşturduk.

AA

Projenin gereksinimleri ve bu gereksinimlerin ele alınış biçimi (dil, bağımlılıklar vb.) de belirgin hale geldiğine göre artık Teamgantt ile ekibi organize edebilir ve zamanı planlayabiliriz. Onaylanan wireframe’lerin nihai ürüne dönüşeceği süreçte tasarımlar Sketch gibi bir design toolkit ile de ele alınabilir ya da tasarım ve demo uygulama için InVision gibi daha bütüncül çözüm sunan bir araçla ile ilerlenebilir. İşte bu yazımızın konusu da demo olarak nitelendirdiğim bu süreç. Elbette daha doğru bir ifade kullanmak gerekirse, demo yerine prototip oluşturma veya prototipleme diyebiliriz. Öncesinde prototipin tam olarak ne ifade ettiğine bakalım.

Prototip Oluşturma Süreci

Prototype (Prototip)

Nihai ürünün bir provası olan, müşterinin aklındaki sorulara cevap verecek özellikleri basit ölçülerde sunan (taslak içerik, sayfa/screen akışı, tıklamalar, geçişler vb.) ve geliştirme sürecinin de temelini teşkil edecen olan tasarım yaklaşımını prototip olarak nitelendirebiliriz. Yani, kavramsal tasarımın (ürünün ana özelliklerini belirleme aşaması) deneyimlenebilir özellikler kazandığı aşamadır.

Balsamiq - Prototip Oluşturma Süreci

Prototip, herhangi bir somut nesne veya olgunun (biz, bu yazı bağlamında dijital bir ürün veya servis olarak alalım) sürecin geri kalanı için örnek teşkil eden ilk ve en ilkel (kısıtlı) temsilidir. Ürünün neye benzeyeceği, nasıl işleyeceği gibi soruları temsili olarak gösterir. Bir mobil uygulamanın, oyunun vb. maketi tıklanabilir tasarımlarla ve hatta PowerPoint gibi sunum araçlarıyla hazırlanabilir. Bir binanın veya arabanın oranlı bir şekilde hazırlanan küçük bir maketi de prototip olarak nitelendirilebilir. Web sayfası ve/veya web/mobil uygulama geliştirme süreçlerinde ise ekran görüntüleri taslak (çizim veya wireframe) olarak herhangi bir kod içermeden hazırlanırlar.

Elbette animasyon tanımlama, geçiş ve benzeri yeteneklerin kazandırılması amacıyla yazılabilecek kodlar mevcut olabilir. Ancak bu durum kullanılan prototyping uygulamasına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Taslaklara UI özelleştirmeleri (kurumsal kimlik dili, fotoğraf ve metinler) giydirilerek ekranlar arasındaki akış temsili olarak sunulabilir. İşte bu sunulan yapı nihai ürünün prototipidir. Prototipin ne kadar detaylı olacağına süreç içerisinde karar verilir.

Prototip Oluşturma Süreci

Örneğin, bir prototip basit sorgular da gerçekleştirebilir. Ancak buradaki sürecin ayrımı planlanan prototype ile hedeflenen minimum viable product özelliklerine göre yüksek detaylı, orta detaylı veya düşük detaylı olarak değerlendirilmelidir. Oluştururken detayne kadar artarsa, form ve işlev de nihai ürüne yönelik olarak o kadar anlaşılır hale gelecektir.

Prototyping

Prototipler sözel olarak ifade edilmesi zor ve/veya karmaşık olan özelliklerin somut bir şekilde örneklendirilmesidir. Müşteri ve/veya kullanıcıların gereksinimlerinin doğru bir şekilde anlaşılıp anlaşılmadığının denetlenmesi amacıyla kullanılırlar. Bir prototip wireframe sürecinde de ortaya çıkarılabileceği gibi UI özelleştirmeleri ve hatta temel sorgu ve kontrollerin de olduğu prototipler üretilebilir. Buradaki eşik soyut / net olmayan / komplike durumlara dair çözüm önerisinin yansıtılmasıdır.

Son Olarak

Jake Knapp1 tarafından yazılmış olan, prototip oluşturma sürecine dair pek çok ilginç hikayenin yer aldığı Sprint‘i2 kesinlikle okumanızı öneririm.