Çerezler, Kullanıcı ve Etkinliklerin İzlenmesi
Kullanıcı Etkinlikleri, Yeniden Pazarlama ve Dönüşüm İşlemleri
Bir önceki yazıda birinci ve üçüncü taraf çerezlere kısaca değinmeye çalıştım. GDPR başta olmak üzere, kullanıcı verilerinin gizliliğine dair yürütmelikler bu bilgilerin toplanması ve saklanması ile ilişkili olarak çeşitli kurallar oraya koyarlar.
Dolayısıyla, reklamverenlerin ve pazarlama uzmanlarının bu kurallara uygun bir şekilde hareket etmesi talep edilir. Elbette doğrudan ve/veya dolaylı olarak kuralların uygulanması beklenenden biraz daha uzun sürebilmektedir. GDPR ile başlayan ve ardından kişisel veriler ve çerezler ile devam eden yazılara ek olarak, izleme işlemlerinin nasıl yapılandırması gerektiğine değinmeye çalışacağım1 2 3 4 5.
Kullanıcıları Bilgilendirme
Tüm yayıncılar, ziyaretçilerine sitenin çerez veya ziyaretçiler ile ilgili bilgi toplanmasını mümkün kılan diğer seçeneklerin kullanımı hakkında bilgi (kullanım amacı, ilgili servis ve araçlar, vb.) veren bir gizlilik politikasını net bir şekilde paylaşmalıdır. Buna ek olarak, tüm yayıncılar site ziyaretçilerinden bilgi toplanması ile ilgili olarak yürürlükteki yasalara da uyum sağlamakla yükümlüdür.
Google Marketing Platform Reklamcılık Ürünleri ve Google Ad Manager
Google, reklam ürünlerinin geçerli olduğu her ülke ve/veya eyalet özelinde uyum çalışmaları yürütmekte ve buna bağlı olarak güncellemeleri paylaşmakta. Bununla ilişkili olarak, 2017 yılından bu yana Avrupa Birliği'nin Avrupa Ekonomik Alanı'ndaki (AEA) kullanıcılar için geçerli olmak üzere Genel Veri Koruma Yönetmeliği'ne (GDPR) uymayı taahhüt etmekte.
Google Marketing Platform reklamcılık ürünleri (Display & Video 360, Search Ads 360 ve Campaign Manager 360) ve Google Ad Manager, reklamcılığı geliştirmek amacıyla çerezlerden faydalanmakta6. Reklamların kullanıcılar için alakalı hale getirilmesi, kullanıcı hedeflemek, kampanya performansı raporlarını geliştirmek ve kullanıcının zaten görmüş olduğu reklamların tekrar gösterilmesini engellemek gibi pek çok işlem için çerezler yaygın bir şekilde kullanılmakta. Bu çerezler içerisinde kullanıcı kimlik bilgileri yer almamakta. Ancak, yayıncının ve kullanıcının ayarlarına bağlı olarak, reklamcılıkta kullanılan çerezlerle ilişkili bilgiler kullanıcının Google kullanıcı hesabına eklenebilmekte.
Google Marketing Platform reklamcılık ürünleri ve Google Ad Manager bir çerezi herhangi bir gösterimden, tıklamadan veya sunucularımıza çağrıyla sonuçlanan diğer etkinliklerden sonra tarayıcıya gönderir, tarayıcı çerezi kabul ederse çerez tarayıcıda saklanır. Bu işlemlerin gerçekleşebilmesi için ziyaret ettiğiniz web sitesi veya uygulamlarda reklam görme zorunluluğu yoktur. İlgili çerezin saklanması için ziyaret edilen web sitesi veya uygulamanın Google Marketing Platform reklamcılık ürünlerini ya da Google Ad Manager reklam etiketlerini içermesi çerezin iletilmesi için yeterlidir7. Ayrıca, bu ürün veya etiketler çerez yerine bir tıklama izleyici veya gösterim pikseli de yükleyebilir.

Kişiselleştirilmiş Reklamlar
Yeniden pazarlama ve kişiselleştirilmiş reklamlar ile ilgili yazıya özet bir şekilde; yeniden pazarlama, belirli davranışları ve/veya tanımlayıcıları (çerezler gibi) içeren kullanıların diğer kullanıcılar arasından seçilmesi ve buna yönelik olarak pazarlama faaliyetlerinin (reklamlar, vb.) gerçekleştirilmesi olarak ifade edilebilir. Kişiselleştirilmiş reklamlar ise yine bir yeniden pazarlama işlemidir. Ancak, kullanıcının izin vermesi durumunda sunduğu ek veriler aracılığı ile gerçekleştirilir. Özetlemek gerekirse, kişiselleştirilmiş reklamlar yeniden pazarlama işleminin genişletilmiş bir versiyonudur. Kullanıcılar temelinde, Google reklamları ile ilgili bu izinler Google Reklam Ayaları sayfası aracılığı ile yönetilebilmektedir8.
Elbette burada şu notu düşmekte fayda var. Kişiselleştirme özelliğinin pasif (kapalı) hale getirilmesi, yani çevrimiçi davranışsal reklamların devre dışı bırakması, internet üzerinde bir daha reklam görülmeyeceği anlamına gelmemekte. Sadece, bu reklamlar olası ilgi alanlarına veya kullanılan web tarayıcısı üzerindeki tercihlere göre şekillenmemekte. Diğer yandan, farklı reklam mecraları bu süreci farklı biçimlerde ele alıyor olabilirler.
Yeniden Pazarlama Verilerinin Kullanımı
Google Ads (eski adıyla Awdords) yeniden pazarlama (remarketing) özelliği ile, müşterilere web sitesi ve/veya uygulamada tanımlı olan global site etiketi (global site tag / gtag), etkinlik snippet'leri veya yeniden pazarlama etiketi aracılığıyla hedefli reklamlar gösterilebilmekte. Bu hedefli reklamlarda, ilgili etiketler aracılığı ile Google sunucularına gönderilen müşteri verilerini temel alınır. İlgili müşteri verileri, bir etiket isabetini tetikleyen web sitesine ait URL ve yönlendiren URL, izleme etiketinizde kullanılan özel parametreler ve sonuçta elde edilen yeniden pazarlama listesi üyelikleri gibi bilgilerden oluşur.
<script async src="https://www.googletagmanager.com/gtag/js?id=AW-123456789"> </script>
<script>
window.dataLayer = window.dataLayer | | [ ] ;
function gtag ( ) {dataLayer.push (arguments ) ; }
gtag ('js' , new Date ( ) ) ;
gtag ('config', 'AW-123456789') ;
</script>
Google sunucularına gönderilen verilerin gizliliği ve güvenliğinden Google sorumludur. Ancak, yeniden pazarlama amacıyla kullanılacak kullanıcı verilerinin kapsamı yayıncının kendi sorumluluğundadır6. Örneğin, Müşteri Eşleştirme özelliği üzerinde de veriler Google sunucularına iletilebilmektedir. Diğer yandan, kitle verilerini içeren raporlar, Google Ads hesabınızda ve kitlelerinizi paylaştığınız diğer tüm hesaplarda kullanılabilir9. Ek olarak, izin verilmesi durumunda Google ayrıca benzer kitleleri iyileştirmek de dahil olmak üzere tüm reklamverenlerin yararına toplu ve anonim yeniden pazarlama verilerini değerlendirebilir10.
Yeniden Pazarlama Verilerinin İşlemnesi
Google yeniden pazarlama amacıyla iletilen verileri aşağıdaki adımlar doğrultusunda işler10;
- Erişim
- Yetkisiz erişimlere karşı çalışanlara yönelik erişim denetimleri kullanılır.
- Paylaşım
- Yeniden pazarlama listeleri açık izniniz olmaksızın diğer reklamverenler de dahil olmak üzere hiçbir üçüncü tarafla paylaşılmaz. Ancak, geçerli yasalara, mevzuata, yasal işlemlere veya uygulanabilir resmi taleplere uygun hareket etmek amacıyla bu veriler paylaşılabilmektedir.
- Saklama
- Yeniden pazarlama listelerindeki kullanıcılar, belirtilen süreye göre (1-540 gün arasında veya bazı durumlara minimum 30 gün) saklanır11. Geçerli yasalar kapsamında süre sınırlamalarına uyma sorumluluğu yayıncıya / reklam verene aittir. Reklam politikasına uygunluk çalışmalarını desteklemek ve yeni oluşturulmuş yeniden pazarlama listelerinin önceden doldurulmasına yönelik olarak, etiket etkinliklerinden elde edilen yeniden pazarlama verileri yaklaşık 30 gün boyunca saklanır.
Yeniden Pazarlama Verilerinin Toplanmasını Devre Dışı Bırakma
Kişiselleştirilmiş Reklamlar başlığında da belirttiğim üzere, kullanıcılar kendi kullanıcı verilerinin kullanımına yönelik olarak kişiselleştirilmiş reklamları engelleyebilmekteler. Ancak, kullanıcı terchinin yanı sıra bu işlemi kişiselleştirilmiş reklamları görmek istemeyen kullanıcılar için veya kurallara uygunlukla ilgili nedenlerle merkezi bir şekilde de ele almak mümkün12.
- William Malcolm. (2017). Getting ready for Europe’s new data protection rules ↩
- Reklamverenlerin GDPR'ye uymalarına yardımcı olma. Google Ads Yardım ↩
- Ezequiel Bruni. (2019). Does the Web Really Need Cookies? ↩
- Google reklam hizmetlerini kullanan diğer web siteleri ve uygulamalar. Your Online Choices ↩
- Helping publishers and advertisers with consent. Google Cookie Choices ↩
- Google, çerezleri nasıl kullanır? Google Gizlilik ve Şartlar ↩ ↩ ↩
- Google Marketing Platform reklamcılık ürünleri ve Google Ad Manager, çerezleri nasıl kullanır? Display & Video 360 Yardım ↩
- Reklam kişiselleştirme. Google Reklam Ayaları ↩
- Data sharing settings. Analytics Help ↩
- Google, yeniden pazarlama verilerini nasıl kullanır? Google Ads Yardım ↩ ↩
- Google Analytics Cookie Usage on Websites. Google Analytics ↩ ↩
- Kişiselleştirilmiş reklamcılık verilerinin toplanmasını devre dışı bırakma. Google Ads Yardım ↩ ↩
- Disable Advertising Features. Google Analytics ↩
- Measurement Protocol Parameter Reference. Google Analytics ↩ ↩
- Disable Advertising Features. GA4 ↩
- Reklamverenlerin Google Ads'de CCPA'ya uymalarına yardımcı olma. Google Ads Yardım ↩
- Restricted data processing (CCPA) settings in Google’s publisher ad tags. Google AdMob Help ↩
- Yeniden pazarlama için web sitenizi etiketleme. Google Ads Yardım ↩ ↩
- Dönüşüm izleme hakkında. Google Ads Yardım ↩
- Google, dönüşüm etkinliği verilerini nasıl kullanır? Google Ads Yardım ↩
- Google Ads web sitesi dönüşümlerini nasıl izler? Google Ads Yardım ↩ ↩
- Google Ads dönüşüm izlemeyi desteklemek için Google Analytics'i kullanma. Analytics Yardım ↩ ↩ ↩
- Account setup with additional privacy features ↩
- Hesap, mülk veya veri akışı ekleme. Analytics Yardım ↩
- IP anonymization with gtag.js. Google Analytics ↩
- User Opt-out. Google Analytics & Disable Google Analytics ↩
- İzin Modu. Google Analytics ↩ ↩
- Adjust tag behavior based on consent. Google Site Tag ↩ ↩
- ISO 3166-2. Wikipedia ↩
- General Data Protection Regulation. Facebook for Developers ↩
- Facebook Pikseli İçin Çerez Ayarları Hakkında. Facebook for Business ↩
- Kişi Tanımlayabilir Bilgilerin (PII) gönderilmesini önlemeye yönelik en iyi uygulamalar. Analytics Yardım ↩
- Veri saklama. Analytics Yardım ↩ ↩
- Reklamverenlerin GDPR'ye uymalarına yardımcı olma. Google Ads Yardım ↩ ↩ ↩
- Veri silme istekleri (Google Analytics 4). Analytics Yardım ↩
- Veri silme istekleri (Universal Analytics). Analytics Yardım ↩