Google Analytics ve GTM Domain Yönetimi

Geçen zaman içerisinde pekçok değişiklik yaşandı. Bunlardan ilki çok tazesiyle (aslında App + Web adıyla bildiğimiz) GA4'ün resmi olaran duyurulmasıydı. Çok zamandır beta olarak deneme imkanımız olan araç artık Google Analyics üzerinden de yükseltme seçeneği ile birlikte sunulmaya başlandı. Hizmet verdiğim müşteriler (uygulama ve web'i bir arada yönetmeye çalışan) tarafında da süreç planlamaya başladık. Diğer bir konu da, entegrasyonların artık web-uygulama yönetiminin içerisine iyiden iyiye girmiş olması. Artık kapsamlı içerik yönetim sistemleri yerine pek çok durum için uygun servisler bir arada kullanılabilmekte.

Örneğin, web sitenizi Webflow üzerinden oluşturup uygulamanızı bir subdomain (alt alan adı) ile web sitenizle ilişkilendirebiliyor, formlarınızı Typeform gibi form-anket araçları üzerinden yönetebiliyor, varış sayfalarınızı Unbounce üzerinden yönetebiliyorsunuz. Elbette tüm bu süreçte farklı alan adları (cross-domain) ve alt alan adları (subdomain) arasında geçişler yaşanabiliyor. Bu durumda, reklam performansı ve web site trafiği ile ilgili çeşitli sorunlar yaşanması da mümkün hale gelebiliyor.

Daha önce yayınladığım yazılarda ga (analytics.js) kütüphanesini de açıklama içerisine dahil etmiştim. Bu yazıda doğrudan Global Site Etiketi (gtag), UA/GA4 sürümleri ve Google Tag Manager ayarlarından ve raporlama işlemlerinden bahsedeceğim.

Öncelikle, düzenlemelerin nedenlerini tam olarak anlayabilmek adına konunun biraz temeline inelim.

Google Analytics Raporları ve Alan Adı Yönetimi

Google Analytics kurulumu gerçekleştirdiğinizde sizden bir alan adı girmeniz istenir. Bu mülk oluşturma işleminin temelini ifade eder. Özetle, her alan adı tanımı bir Google Analytics tanımlayıcısına (Property Id) (UA-1234567-89, 123456789 vb.) sahip bir mülktür.

Behavior > Site Content > All Pages raporu altında listelenen Page tanımları bu alan adı altındaki sayfalardır. Unutmadan ekleyeyim, alan adı Hostname, sayfalar ise Request URI ile tanımlıdır.

Google Analytics, kullanıcılar tarafından başlatılan oturumları (session) izlemek amacıyla her bir isabet alındığında bir istemci kimliği değeri (client ID) toplar (bkz. Audience > User Explorer) ve bu değerler oturumun gerçekleştirildiği cihazda çerez (cookie) olarak saklanır¹. Bu cookie içerisindeki benzersiz müşteri kimliği ile bir kullanıcının yeni bir kullanıcı (new visitor) mı yoksa geri gelen bir kullanıcı (returning visitor) mu olduğunu belirlenir. Aynı mülke eşleşen bir istemci kimliğine sahip bir isabet zaten gönderilmişse, bir kullanıcı geri dönmüş (bkz. Audience > Behavior > New vs Returning) olarak kabul edilir. Çerezler alan adı ile ilişkili olduğu için farklı alanlar tarafından erişilemezler.

Müşteri yolculuğunun tamamını daha etkili bir şekilde ölçülebilmesi için oturumların birden çok alanda ilişkilendirilebilmesi gerekir. İlişkilendirme için istemci kimliği değeri bir alandan diğerine aktarılmalıdır. Google Analytics site bağlama ile izleme kodu, kaynak web alanınıdaki bağlantıya kullanıcı kimliği, bağlayıcı parametresi, geçerli zaman damgası ve tarayıcı meta verilerini içeren bir parametre ekler.

Bağlayıcı parametresi şuna benzer; _ga=1.199239214.1624002396.1440697407

Bu parametre Google Analytics'in istemci kimliği ile alan adları arasında oturumları ilişkilendirmesini sağlar. Bu sayede, hedef web alanı ya da alanları istemci kimliğini kullanabilir ve aynı kullanıcıya sahip farklı alan adlarındaki oturumları birleştirebilir. Web alanları arası izleme birden fazla üst düzey alan adı arasında gerçekleştirecekse her alan için Google Analytics izleme kodunda değişiklik yapılması gerekir.

Örneğin, kurumsal sitenizi görüntüleyen (birincil alan) bir kullanıcının ürünlerinizin yer aldığı bir başka siteye (ikincil alan) gittiğini ve ardından kurumsal sitenize döndüğünü varsayalım. İkincil alan olarak kullanılan web adresi yönlendiren alan olarak hariç tutulmaz ise birincil alana her bir geliş için bir adet olmak üzere iki oturum sayılır. Ancak, ikincil alana gelen yönlendirmeleri hariç tutarsanız, birincil alana yapılan ikinci ziyaret yeni bir oturumu tetiklemez ve yalnızca bir oturum sayılır.

Web alanları arası izlemeyi (site bağlama) ile birlikte yönlendirme hariç tutma işlevini kullandığımızda, bir kullanıcı tek bir oturumda birden çok alan ile etkileşim kursa dahi birden çok oturumun tetiklenmemiş olur².

Alan adınızın hariç tutma listesine eklenmediği ya da silindiği durumda (Örn. alanadi.com) bir kullanıcı sitenizdeki bir alt web alanından diğerine geçerse (app.alanadi.com), Analytics bunu bir ana makine adından yapılan yönlendirme olarak görür ve yeni bir oturum başlatır. Sonuç olarak, raporlarda yapay olarak artırılmış oturum sayısı verileri oluşacaktır.

Birincil (Kaynak) Alan

Birincil alan Google Analytics mülkünün ilişkili olduğu alan adını ifade eder.

İkincil (Hedef) Alan

Birincil alandan trafiğin geleceği ve başka Google Analytics mülkü ile ilişkili alan adını ifade eder.

Her iki alan da esasında trafiğin geldiği ya da gideceği senaryoya göre birincil ve ikincildir. Dolayısıyla, alan adları ile ilişkilendirme işlemi buna yönelik gerçekleştirilmelidir. Bu ilişkilendirme işlemi site bağlama (site linking) olarak ifade edilmektedir³. Hemen bir kod üzerinden örneklendireyim.

GTAG ve Site Bağlama

Hedef etki alanında, linker parametresi içerisinde bir domains değeri belirtildiğinde gtag.js URL'deki bağlayıcı parametrelerini kontrol eder. Bağlayıcı parametresi bulunursa ve geçerliyse, gtag.js istemci kimliğini parametreden ayıklar ve depolar. gtag.js ile etki alanları arası ölçümün etkinleştirilmesi (site bağlama), bağlayıcı parametresinin sayfadaki bağlantı ve formlardaki URL'lere otomatik ve manuel olarak eklenmesine olanak tanır⁴.

Hemen örneklendirme sürecine bakalım. Birincil sitemizde de ikincil (ve varsa diğer) sitemizde de kendilerine ait Google Analytics snippet'in yer aldığını varsayalım. Bu durumda her iki snippet içerisine de alan adları ile ilişkiyi sağlayacak eklemeler yapmamız gerekir.

Tek Yönlü Alanlar Arası Ölçüm

Alanlar arasındaki ilişkilendirme otomatik olarak gerçekleşecek şekilde az önce bahsettiğim işlemleri yapamadığımız durumlar olabilir. Bu tür durumlara çözüm üretmek anlamında, hedef alan adına ait gtag.js ziyareçinin geldiği URL içerisinden bağlayıcıyı parametresini seçebilecek şekilde düzenlenebilir. Bu işlem için accept_incoming anahtarını aktifleştiririz.

gtag('config', 'GA_MEASUREMENT_ID', {
  'linker': {
    'accept_incoming': true
  }
});

// Ya da config tanımı olmaksızın

gtag('set', 'linker', {
  'accept_incoming': true
});

Ancak, unutmayın. Tek yönlü alanlar arası ölçüm, kullanıcı akışı yalnızca bir alandan diğerine geçtiğinde gerçekleşir. Alan adları arasında farklı geçişler olabileceği için mümkün olduğu kadar snippet yapısını iki yönlü çapraz alan ölçümü temelinde ele almak gerekmektedir⁵.

İki Yönlü Alanlar Arası Ölçüm

Birincil alan adımıza ait ID değerimiz GA_MEASUREMENT_ID_1, alan adımız example.com İkincil alan adına ait ID değerimiz de GA_MEASUREMENT_ID_2 ve alan adımız example-store.com olsun.

Birincil alan adına ait GA snippet eklemesi:

gtag('config', 'GA_MEASUREMENT_ID_1', {
  'linker': {
    'domains': ['example-store.com']
  }
});

Bu ekleme sayesinde snippet linker parametresini, sayfadaki example-store.com hedef etki alanına işaret eden tüm bağlantılara ekleyecektir.

İkincil alan adına ait GA snippet eklemesi:

gtag('config', 'GA_MEASUREMENT_ID_2', {
  'linker': {
    'domains': ['example.com']
  }
});

Görüldüğü üzere, her snippet içerisinden diğer alan adına işaret eden linker tanımı için de parametrelerimizin eklenmesini sağlamış olduk.

Tüm Alanlarda Tek Bir Snippet Kullanma

İki yönlü alanlar arası ölçümü daha da basitleştirmek için, analiz etmek istediğiniz tüm olası alanları domains özelliğinde listeleyebilir ve bu kodu tüm ilgili sitelere ekleyebiliriz. Bu sayede herhangi bir alan adını gözden kaçırmamış veya yazım yanlışı yapmadığımızdan emin olmuş oluruz. Eğer alan adı alt alan adı değilse, her alan adı için domains anahtar dizisine yeni alan adlarını eklememiz gerekir⁵.

gtag('config', 'GA_MEASUREMENT_ID_2', {
  'linker': {
    'domains': ['example.com', 'newdomain.com', 'secondwebsite.com', '...'],
  }
});

Form İşlemleri

Eğer bağlantı değil de ikincil hedefe işaret eden formlar kullanıyorsak (action olarak tanımlı) varsa decorate_forms ile form gönderilerinin de parametre almasını sağlayabiliriz⁵.

Örneğin, formumuz birincil alandan ikincil alana formları gönderiyor olsun:

gtag('config', 'GA_MEASUREMENT_ID_2', {
  'linker': {
    'domains': ['example.com', 'newdomain.com', 'secondwebsite.com', '...'],
    'decorate_forms': true
  }
});

// Ya da config tanımı olmaksızın

gtag('set', 'linker', {
  'decorate_forms': true
});

İstisnai Durumlar

Kimi durumlarda URL içerisinde sorgu parametresi (query parameter), yani soru işareti ? yerine bölüm ayracı (fragment), yani hashtag sembolü # kullanmamız gerekebilir. Örneğin; https://example.com#_ga=1.199239214.1624002396.1440697407. Bu tür durumlara yönelik olarak gtm.js bize url_position parametresini sunar⁵.

gtag('config', 'GA_MEASUREMENT_ID_2', {
  'linker': {
    'domains': ['example.com', 'newdomain.com', 'secondwebsite.com', '...'],
    'url_position': 'fragment'
  }
});

// Ya da config tanımı olmaksızın

gtag('set', 'linker', {
  'url_position': 'fragment'
});

Google Tag Manager

Google Tag Manager pek çok işi daha da kolaylaştırmakta. Cookie paylaşımı da bunlardan biri. GA UA ve GA4 ile ilgili bahsi geçen tüm konular GTM için de geçerli. GTM kurulumunda kapsayıcı adı olarak bir alan adı belirtmek zorunlu değil. Dolayısıyla, pek çok farklı web sitesinde aynı GTM kapsayıcısını kullanabilir ve Page Hostname (veya Page URL) ile ilişkili olarak istediğimiz kodların ilgili alan adı altında çalışmasını sağlayabiliriz.

Birden fazla GA kodunu aynı GTM kapsayıcısı altında yönetiyorsanız tüm alan adlarını barındıran bir bir Sabit Değişken ya da web sayfası/uygulaması üzerinden bu veriyi almanız gerekiyorsa Veri Katmanı Değişkeni oluşturabilirsiniz. Elbette dataLayer başlığı altında ilettiğim kuralları göz önünde bulundurmalısınız. Önerim, karşılaşılabilecek aksilikleri minimuma indirmek için alan adlarının sabit değişken olarak yönetilmesi yönünde olacaktır.

İzlediğiniz yol hangisi olursa olsun amacımız aynı; yeni bir alan adı eklemek ya da var olanları düzenlemek olduğunda tüm kodlara müdahale etmek yerine sadece ilgili değişkenin içeriğini güncellemek.

GTM - GA Alan Adı Yapılandırması

Artık GTM kapsayıcımızdaki cookie paylaşacak Google Analytics etiketlerini düzenleyebiliriz. Bu işlemleri Google Analytics Ayarları üzerinden gerçekleştirmekteyiz.

(İ) ile değişken yapılandırması ekranına geçiş sağlayabiliriz. Aynı şekilde, Değişkenler altından da ilgili Google Analytics Ayarları bölümüne ulaşabiliriz. Bu sayede tüm Google Analytics etiketlerimiz için farklı UA ID'lerde aynı ayarları kullanabiliriz.

İzleme kimliğimiz kullanacağımız Google Analytics ID'sini ifade etmekte. Bu ayarları şablon olarak kullanacağımız için ID değerini de değişken olarak çağırabiliriz. Bu sayede değişkene istersek web sayfamız veya uygulamamız üzerinden de değer atayabiliriz. Asıl önemli olan alanlarımız, Çerez Alanı, allowLinker, cookieDomain ve Web Alanları Arası İzleme ayarları.

Çerez Alanı

Çerez Alanı olarak auto (otomatik) değerini verdiğimizde Google Analytics, kullanılacak en iyi cookie (_ga) alanını otomatik olarak belirler⁶.

Alan Adı: allowLinker

gtag.js snippet düzenlemesinde linker parametresinden bahsemiştim. true değeri verdiğimizde Google Analytics'e URL'deki linker parametresine (_ga) bakması gerektiğini söylemiş oluruz.

Alan Adı: cookieDomain

Alan adları için çerez yönetimini sağlar⁷. Az önce de bahsettiğim gibi, alan adlarını değişken olarak tutabiliriz. Bu durumda sadece ilgili değişkeni çağırmamız yeterli olacaktır. Diğer durumda ise, bu alana alan adlarını virgül ile ayırarak girmemiz gerekir.

Alanları Otomatik Olarak Bağla

linker parametresi altında belirttiğimiz alan adlarında olduğu gibi, otomatik alanlar arası bağlantı izleme ayarlarını yapmak için bu alana ilgili alan adlarını gireriz. Alan adlarını değişken olarak tutuyorsak değişkeni çağırmamız, diğer durumda alan adlarını virgülle ayrılmış olarak girmemiz gerekir.

Kare İşaretini Sınırlayıcı Olarak Kullan URL içerisinde _ga parametresinin soru işareti yerine fragment ile aktarıldığı durumlarda true değerini alır. Formu Donat, eğer alan adı işlemleri bağlantıların yanı sıra form aracılığı ile gerçekleşiyorsa ilgili parametrenin form ile gönderilebilmesi için true değerini alır. Bu iki konuyla ilgili yukarıdaki İstisnai Durumlar başlığına göz atabilirsiniz.

Raporlama

Tüm ayarlarımızı yaptığımıza göre artık bu değişiklikleri raporlar üzerinden nasıl takip edebileceğimize bakabiliriz.

Normal şartlarda bir Analytics mülkü hangi web alanı ile ilişkili olursa olsun sayfa adresini Page boyutu altında sunacaktır. Yani, example.com/page-slug URL'ine sahip sayfanın raporlar üzerinden sadece /page-slug kısmını bize verir, bu veriye Google Analytics Raporları ve Alan Adı Yönetimi başlığı altında Request URI aracılığı ile de ulaşabileceğimizden bahsetmiştim. İkincil boyut olarak Hostname seçeneğini de raporlarımıza ekleyebilmekteyiz.

Ancak, kimi durumlarda alan adının da Page boyutu içerisinde yer almasını isteyebiliriz. Örneğin, index.php gibi default index page'ler çoğu zaman Page alanında / biçiminde yansır ya da aynı sayfa yolu farklı alan adları altında da yer alıyor olabilir. Bu durumda, ikincil boyut olarak Hostname rapora eklemezsek sayfaları birbirinden ayıramayabiliriz. Bir çözüm yolu olarak Görünüm filtrelerinden faydalanabiliriz. Bu filtre sayesinde Page tanımlarımızın example.com/page-slug şeklinde oluşturulmasını sağlayabiliriz.

Field A -> Extract A

Alan adını (Örn. exaple.com) ayıklayıp $A1 ile erişilebilir kılar.

Field B -> Extract B

Sayfa URI'sini (Örn. /page-slug) ayıklayıp $B1 ile erişilebilir kılar.

Output To -> Constructor

Sayfa değeri olarak alan adı ve sayfa yolunu $A1$B1 birlikte kullanmamızı sağlar.

Opsiyonlar arasında özellikle önemli olan Override Output Field seçeneği. Bu seçenek filtre çıktısının önceki değeri değiştirmesini sağlar. Bu konu ile ilgili daha önce yayınladığım Raporlarda Tam Sayfa URL'ini Görüntüleme başlıklı yazıma da göz atabilirsiniz.

İşlemlerimiz bu kadar. Artık sayfa boyutu alan adını da barındıracak şekilde raporlarda yer bulacaktır. UA mülküne ait sayfa bilgilerine Behavior > Site Content > All Pages raporundan ulaşabiliriz.