Metadata (Üst Veri) Nedir?

Verinin edinimi ve verinin kullanımına dair yazılara veri, enformasyon ve bilgi başlıklı yazının ardından metadata ile devam edelim.

AA

Metadata ifadesi git gibi araçlar, web sayfaları da dahil olmak üzere verinin işleme alındığı pek çok farklı ortamda ve biçimde karşımıza çıkabilmekte. Peki, metadata tam olarak ne işe anlam taşıyor?

Metadata (Üst Veri)

Metadata (üst veri, metaveri), bir sistem kaynağını ya da verinin öğelerini tanımlayan, veri hakkındaki verilerdir. Veri hakkında veri en özet ifadedir. Bu veriler ilgili veri paketi ve/veya belge içerisinde yer alırlar1.

Metadatalar belirli tip kaynakları tanımlamak amacıyla, farklı alanlarda farklı standartlara göre düzenlenmektedir. Örnek olarak web sayfalarında kullanılan meta etiketleri, git commit içeriğindeki yazar, commit mesajı, zaman etiketi gibi bilgiler, dijital fotoğraf makineleri ile çekilen fotoğraflara işlenen EXIF bilgileri ve Güzel sanat çalışmalarının ve elektronik görüntülerinin tanımlanmasını amaçlayan CDWA gösterilebilir2. Bir kişiye ait nüfus cüzdadı veya kütüphanelerdeki kart kataloğu ya da bibliyografya da yine metadata için örnek gösterilebilir3. Yani, metadatalar verinin kaynağını niteleyen, kendi başına anlamsız bilgi parçacıklarıdırlar. Metadata’nın descriptive metadata, structural metadata, administrative metadata, reference metadata ve statistical metadata gibi pek çok türü vardır4.

Metadata

Elbette konu sadece dijital bir bağlamla sınırlandırılmamalı. Örneğin, gönderdiğimiz bir e-posta erişim kaynağı, zaman, IP adresi, e-posta erişiminde kullanılan cihaz, alıcı bilgileri gibi pek çok metadatayı da içermektedir. 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ile trafik bilgisi adı altındaki pek çok tanımlayıcı bilgi belirlenen süreler dahilinde tutulabilmekte ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu ile paylaşılabilmektedir.

İleri Okumalar