Looker Studio Calculated Fields (Hesaplanmış Alanlar)

Calculated Fields (Hesaplanmış Alanlar)

Looker Studio kullanımında 2 tip calculated field (hesaplanmış alan) oluşturulabilmektedir. Bunlardan ilki veri kaynağı düzeyinde hesaplanmış alan (data source calculated field), diğeri ise grafik özelinde hesaplanmış alan (chart-specific veya chart level calculated field) olarak ifade edilebilir.

Hesaplanmış Alanların Kullanımı

Hesaplanmış alanlar, veri kaynaklarından edindiğimiz metrik ve boyutları genişleterek ve/veya dönüştürerek raporlarımızda kullanmamızı sağlayan işlem alanlarıdır. Az önce de belirttiğim gibi veri kaynağı ve grafik temelinde düzenlenebilmektedirler. Formül olarak da ifade edilen hesaplanmış alanlar matematiksel işlemleri, metin, tarih ve coğrafi bilgileri barındırabilir / işleme alabilir³. Bir metrik altında oluşturulan hesaplanmış alan sayısal ya da para, bir boyut altında oluşturulmuş hesaplanmış alan ise sayı, metin, tarih gibi değerleri işleme alır. Aynı zamana değerlendirme ve farklı sonuçlar elde etmek amacıyla mantıksal işlemlere dahil edilebilir. Hesaplanmış bir alanın kullanım kapsamı ve görünümü alanın nasıl oluşturulduğuna bağlı olarak değişiklik gösterir ve farklı alanlar içerisinde de kullanılabilirler.

Yukarıdaki örnek görselde, WordPress MU çoklu site kontrolü ve GA alan adı gösterimi başlıklı yazı ile ilintili olarak Ana Makine Adı ile Sayfa bilgilerini CONCAT() fonksiyonunu kullanarak CONCAT(Ana Makine Adı, Sayfa) birleştirdim ve yeni bir boyut olarak kullandım.

Veri Kaynağı Düzeyinde Hesaplanmış Alanlar (Data Source Calculated Fields)

2 tip hesaplanmış alan olduğundan bahsetmiştim, her birinin kendine has özellikleri ve bu özellikler dahilinde sundukları avantajlar var. İlk olarak veri kaynağı düzeyinde hesaplanmış alanlara bakalım. Bu tip hesaplanmış alanlar ilgili veri kaynağı ile ilişkilendirilir. Bu da demektir ki veri kaynağı kullanan herhangi bir raporda kullanılabilirler. Ek olarak, grafikler, kontroller ve diğer hesaplanmış alanlarda normal bir alan (regular field) kullanır gibi kullanılabilir ve filtrelenebilirler.

Peki bu hesaplanmış alan kullanımının sınırlandırmaları nelerdir? Öncelikle, veri kaynağı düzeyinde hesaplanmış alan oluşturmak için erişim yetkimizin buna uygun olması gerekir. Ek olarak, veri kaynağı düzeyinde oluşturduğumuz bir hesaplanmış alanı karma veriyle (blended data) kullanamayız.

Grafik Özelinde Hesaplanmış Alanlar (Chart-Specific veya Chart Level Calculated Fields)

Grafik özelinde oluşturduğumuz hesaplanmış alanlar doğrudan rapor içeriğindeki bir grafiğe uygulanabilir. Bu alanlar dahilinde matematiksel işlemler yapılabilir, fonksiyonlar kullanılabilir, CASE ifadelerine (statement) dayalı sonuçlar döndürülebilir. Bu alan tipini veri kaynağı düzeyinde oluşturulan bir hesaplanmış alandan ayıran avantajlardan ilki, ilgili alanı oluşturmak için veri kaynağı düzenleyebilme düzeyinde erişime ihtiyaç duymamamız. Ek olarak, harmanlanmış verileri (blended data) temelinde hesaplanmış alanlar oluşturabiliriz.

Son olarak, veri kaynağı düzeyinde oluşturulan hesaplanmış alanları da grafik özelinde oluşturduğumuz hesaplanmış alanlara dahil edebiliriz. Bu avantajlara karşı olarak, bu hesaplanmış alan tipi sadece oluşturulduğu grafikte bulunur, grafiğin ilintili olduğu veri kaynağı ile ilişkisi grafik için edinilen veriden ibarettir.

Aynı grafik içinde oluşturulmuş olsalar dahi diğer grafik özelinde hesaplanmış alan içerisinden referans gösterilemezler. Bu tip bir hesaplanmış alan oluşturabilmek için rapor düzeyinde düzenleme yetkisine sahip olmak gerekir. Son olarak, grafik temelinde bir hesaplanmış alan oluşturmak için raporlar altındaki alan düzenleme seçimi aktif olmalıdır. Bu ayarı aktifleştirmek için Dosya > Rapor Ayarları > Veri Kaynağı > Raporlarda Alan Düzenleme adımlarını takip ederek ilgili seçimi Aktif hale getirebilirsiniz. Bu aktifleştirme işlemi veri kaynağı düzeyinde alan oluşturdumuz pencere üzerinde görüntülenmektedir.

Hesaplanmış Alan Tipleri Karşılaştırması

Yukarıda ayrı başlıklar altında bahsi geçen kullanım ve özellik farklılıklarını bir tablo ile özetlemek gerekirse;

Hesaplanmış Alanlar ve Veri Tipi

Data Studio içerisinde raporlar oluştururken kullandığımız alanlar (regular fields) gibi hesaplanmış alanlar da spesifik semantik (anlamsal) veri tipine sahiptir. Örneğin, bir hesaplanmış alan aritmetik ya da aggregation fonksiyonları kullandığında hesaplanmış alanın veri tipi Sayı (Number) olacaktır. Şayet, metin fonksiyonu kullanılmış ise veri tipi Metin (Text) olur. TODATE haricinde Çoğu tarihsel fonksiyon Sayı (Number) olarak dönüş sağlamaktadır. İlgili veri tipi örnek görsellerde de görüleceği üzere hesaplanmış alan tanımlamasının yapıldığı bölümden düzenlenebilmektedir.

Hesaplanmış Alanlar ve İşlemler

Hesaplanmış alanların bir veri tipine sahip olduğundan da bahsettiğimizde göre artık bu alanlarla neler yapabileceğimizden de bahsedebiliriz. Öncelikle, veri tipi Sayı (Number) ise operatörler (+ toplama (addition), - çıkarma (subtraction), * çarpma (multiplication) ve / bölme (division)) aracılığıyla basit aritmetik işlemler gerçekleştirebiliriz. Hesaplama sırasını belirlemek için parantez () ile işlem sırası oluşturabiliriz.

Örneğin yeni kullanıcıların tüm kullanıcılara oranını bulmak için şu işleme sahip bir hesaplanmış alan oluşturabiliriz: Users / New Users

Aritmetik işlemlerin yanı sıra, hesaplanmış alanlar fonksiyonlar kullanılarak verileri farklı şekillerde (matematiksel ve istatistiksel operasyonlar, metin düzenleme işlemleri, tarih ve jeografik içerikler) de değerlendirmemizi sağlarlar. Bu fonksiyonlardan ayrıca bir yazı içeriğinde detaylıca bahsedeceğim.

Son olarak, CASE ifadeleri (statements) ile if/then/else mantıksal işlemler yürütebilir ve sonuçlar döndürebiliriz. Yine bu kullanımı detaylıca açıklamak adına ayrı bir yazı daha uygun olacaktır.

Özetlemek gerekirse; veri kaynağı ile edindiğimiz metrik ve boyutları hesaplanmış alanları kullanarak tüm raporlar ya da ilgili grafikler çerçevesinde ihtiyaçlarımıza uygun olarak oluşturabilmekte ve kullanabilmekteyiz. Kullanım biçimleri ve fonksiyonlarda farklılıklar gözlemlense de bu tür işlemler pek çok veri analizi ve görselleştirme uygulamasında hali hazırda aşina olduğumuz özellikler. Bu nedenle mümkün olduğu kadar anlatım kısmını özet geçmeye çalıştım. Detaylıca üzerinde duracağım kısım ise fonksiyonlar ve karşılaşılabilecek olası sorunlar üzerine olacak. Yazıların yanı sıra videolarla ve örnek raporlarla da konuyu iyice pekiştirmeyi amaçlıyorum.