E-Ticarette İlk Adım, Ya Sonra?
Nasıl Online Bir Dükkan Açar, İşletir ve Büyütürsünüz #1 yazına bir ara bilgi olarak temel bazı konular ve araçlardan bahsetmenin uygun olacağını düşünüyorum.
Bu araçların ilerleyen dönem içerisinde sosyal medya, dönüşüm ve kullanılabilirlik optimizasyonları ve hatta markanızın stratejisi için oldukça önem kazanacağını vurgulamak isterim.
Dönüşüm
Müşterilerinizin, kullanıcılarınızın, ziyaretçilerinizin, takipçilerinizin… kısacası online ya da offline olarak bulunduğunuz ortamda hedeflediğiniz davranışların gerçekleştirilmesi olarak nitelendirebiliriz. Online dışında örnek vermemin nedeni özellikle kamusal alanlarda gerçekleştirilen performanslarda da bu yazı içerisinde bahsi geçecek uygulamaları kullanabiliyor oluşumuz elbette.
Örneğin, imza toplamak, alkış almak, izlenmek de birer dönüşümdür. Peki, e-ticaret üzerinden açıklamak gerekir ise dönüşümü nasıl izah ederiz? Bu konuda Google'ın bölümündeki tanımını paylaşmak istiyorum1 2.
İşletmenizin başarısı için önemli olan, çevrimiçi veya çevrimdışı tamamlanan bir etkinliktir. Örneklere e-posta bültenlerine kaydolma işleminin tamamlanması (Hedef dönüşüm) ve satın alma işlemi dahildir (bir işlem, bazen E-Ticaret dönüşümü olarak adlandırılır). Bir dönüşüm, makro dönüşüm veya mikro dönüşüm olabilir. Makro dönüşüm genellikle tamamlanmış bir satın alma işlemidir. Buna karşın mikro dönüşüm, tamamlanması kullanıcının makro dönüşüme doğru ilerlediğini gösteren bir etkinliktir (ör. e-posta kaydı).
Yazının giriş bölümünde de belirttiğim üzere, bu yazı genel yazı ilerleyişinde bir ara yazı niteliğinde olacak. Ayrıca, elbette gerekli noktalarda açıklayıcı yazı referansları ekleyeceğim. Yukarıdaki alıntıya ek olarak yine Google Yardım bölümünde yayınlanan Dönüşümler3 ve Hedefler4 bölümlerini de ziyaret etmenizi öneririm.
İlk Adım
Her şeyden önemlisi başlangıç aşamasında belirlediğiniz hedef kitlenin ne kadar gerçekçi ve geçerli olduğunu görmek zorundasınız. İlerleyen dönemde tüm stratejinizin temelini oluşturacak hedef kitleniz davranışları ile size sürekli ipuçları verecektir. Burada yapacağınız bir hata zaman ve bütçe anlamında size sürekli kayıp yaratabilir. Bu nedenle atılacak her adımda doğruluk kontrolü ve üzerinde incelikle düşünülmüş optimizasyonlar yapmak zorundasınız. Sabah kalkıp, “hadi bugün kampanya yayınlayalım içeriği şöyle olsun”, “şunun bütçesini kısalım” ya da “e-bülten gönderelim, şunları şunları diyelim” size hiçbir zaman pozitif bir katkı sağlamayacak, aksine, kullanıcılarınızın gözünde olumsuz bir duruş oluşturacaktır. Unutmayın, kaynaklarınız her zaman sınırlıdır ve bu nedenle kaynaklarınızı en uygun ve en isabetli şekilde harcamaya dikkat etmek durumundasınız. Burada kaynağı sadece “para” olarak düşünmeyin. Zaman, motivasyon, enerji, dikkat… yeri geldiğinde harcayacağınız paradan çok daha fazla değerli ve bulunmaz olabilir.
Google Analytics
Ücretli ve ücretsiz seçenekleri olan ve Google tarafından geliştirilen, Google hesabınız ile giriş yaparak diğer ürünler ile entegre bir şekilde kullanabileceğiniz, güçlü ve kullanımı kolay bir raporlama platformu üzerine kurul analiz sistemidir ve bu sistem içerisinde İçerik, Mobil Cihaz, Dönüşüm, Sosyal Medya ve Reklamcılık gibi kırılımlar üzerinden yalnızca birkaç tıklamayla görüntülemek istediğiniz verilere karar verebilir, verilerinizi analiz edebilir ve analiz raporlarınızı özelleştirebilirsiniz.
Google Webmasters
Kullanıcıların sorunsuz bir şekilde bulabildiği ve görüntüleyebildiği, arama motorları ile uyumlu bir web sitesi için gerekli veriler, araçlar ve tanı araçlarının yer aldığı ücretsiz bir Google ürünü olan Webmasters ile web sitelerinin Google Arama‘daki durumunu anlayabilir, indeksleme aşamasında karşılaşılan sorunları (kodlama, hız, performans, içerik, dizin, sıralama…) hızlıca düzenleyebilir ve geliştirerek performanslarını arıtabilirsiniz. Geçmiş performansların iyileştirilmesinin yanı sıra, size sunulan kelime ve sorgu bölümlerini kullanarak stratejinizi düzenleyebilir, içeriklerinizi daha ilgi çekici ve kazançlı halet getirebilirsiniz.
Facebook Pixels
Dönüşüm pikseli olarak ifade edilen, Facebook Reklam Yöneticisi‘nden sitenizde ölçmek istediğiniz davranışa yönelik sunulan seçeneklerden (satış, üyelik, potansiyel müşteriler, sayfa görüntülemeleri, sepete ekleme veya diğer site dönüşümleri) birini tercih ederek oluşturacağınız bir JavaScript kodudur. Kullanılan bu pikseller sayesinde sitenizde başarı ile gerçekleşen eylemleri reklam yönetim ekranında görebilirsiniz. Örneğin satış sonrasında kullanıcıların görüntülediği bir sayfaya ekleyeceğiniz piksel sayesinde her satın alma panelde size sunulmaya başlanır. Amacın internet sitelerindeki makro ve mikro dönüşümleri (ör. satış, üyelik) artırmak olduğu durumlarda oldukça işlevsel sonuçlar elde edilebilen piksel sistemi ile hangi reklamların size dönüşüm kazandırdığını kesin olarak öğrenebilir, kıyaslama yaparak reklamların performanslarını sürekli iyileştirebilirsiniz. Ek olarak, optimizasyon aracı sayesinde kullanacağınız pikseller ile Facebook üzerinde dönüşüm sağlama potansiyeli en yüksek olan kullanıcıları bulabilir ve reklamları yalnızca onlara gösterebilirsiniz.
Google Tag Manager
İstenen zaman ve özelliklerde web siteleri ve mobil uygulamalar için etiketler oluşturmanıza ve bu etiketleri güncellemenize olanak tanyan sistem Google tarafından ücretsiz bir şekilde sunulmaktadır. Kampanyalar, kullanıcı ve içerik optimizasyonları, performans ölçümü ve daha bir çok amaca yönelik kod işlemlerinde geliştirici ve/veya yazılım güncellemelerine gerek duymaksızın yeni etiketleri dakikalar içinde ekleyebilirsiniz. Etkileşimli pazarlama faaliyetleri oluşturduğunuz senaryolar üzerinden doğrudan kontrol edebileceğiniz verileri Google Analytics ile analiz edebilir ve raporlayabilirsiniz. Bu sayede daha güçlü kampanyalar ve daha akıllı kararlar için tüm web alanlarınızdan ayrıntılı ve doğru veriler toplamak mümkün olmakta. Ayrıca, tüm etiketlerin çalıştığını doğrulayabilen etkili hata ayıklama aracı ile kısa sürede söz konusu olabilecek hataların da önüne geçmek de mümkün. Gerekli verilere tam da ihtiyaç duyduğunuz anda ulaşabileceğiniz uygulama kolay arayüzü ile geliştirici olmasanızda sizin, kurumsal düzeydeki mühendislik tasarımı ise BT/IT ve web yöneticisi ekiplerinizin hızlıca kullanıma başlayabilir. Çoklu hesap desteği, değişiklikleri takip edebileceğiniz sürüm kayıtları gibi bir çok özelliğinin yanı sıra dışarıdan sitenize harici javascript kodları (facebook pikselleri vb.) da ekleyebilirsiniz.
Google Chrome Eklentileri
Pratik bir şekilde kullanmaya başlayabileceğiniz, çoğunluğu uygulama platformunun kendisi tarafından yayınlanmış uygulamalara aşağıdaki liste üzerinden ulaşabilirsiniz.
- Facebook Pixel Helper Facebook piksel kodlarınızın kurulum ve işlem durumlarını takip edebilir, bulunulan sayfadaki tüm piksel kodlarını görüntüleyebilirsiniz.
- Google Analytics Opt-out Add-on Sürekli içerik eklediğiniz, iyileştirmeler yaptığınız süre boyunca Google Analytics sizi sürekli trafiğin bir parçası olarak görecektir. Özellikle birden fazla kişinin üzerinde çalıştığı web çalışmalarında hatalı yorumlamalardan kaçınmak ve veriyi daha sağlıklı bir şekilde tutmak için kurulu olması gereken araçlardan biri olan Google Analytics Opt-out Add-on ile veri trafiğinin dışında kalırsınız.
- Google Analytics Debugger Kullandığınız Google Analytics kodlarının işleyip işlemediğini, ilettiği bilgileri ve diğer bildirimleri görüntüleyebileceğiniz bu eklenti ile hataları düzenleyebilir ve performanslarını iyileştirebilirsiniz.
Buffer
Twitter, facebook profil ve sayfa, LinkedIn profil ve grup, app.net, google+ profil ve page hesaplarınızı entegre edebileceğiniz, kolaylıkla ve hızlı bir şekilde tek hesap ya da birden fazla hesap üzerinden paylaşımlar yapabileceğiniz, paylaşımlarınızın zamanlarını önceden belirleyebileceğiniz, size sunulan raporlar üzerinden en uygun platform, kitle, saat vb. bilgileri görüntüleyebileceğiniz ve sosyal medya hesaplarını buna uygun şekilde optimize edebileceğiniz kullanımı oldukça basit, belirli bir kullanıma kadar ücretsiz, bazı ek özellikler ve belirli bir sayı üzerindeki hesaplarda ücret seçenekleri bulunan bir sosyal medya içerik yönetimi ve optimizasyon uygulaması.
Circular
Buffer yapısı temel alınarak hazırlanmış ancak onun kadar gelişmiş olmayan, temel düzeyde optimizasyonlar yapabileceğiniz, yine tekli veya çoklu, anlık veya önceden zamanı belirlenmiş içerikler paylaşabileceğiniz ve temel düzeyde raporlarını görüntüleyebileceğiniz alternatif, ücretsiz sosyal medya içerik yönetimi ve optimizasyon uygulaması. Uygulamaya GitHub5 ve circular.io6 üzerinden ulaşabilirsiniz.
MailChimp
E-posta listeleri oluşturabileceğiniz, oluşturulan listeler için ayrı ayrı gruplar, segmentler oluşturabileceğiniz ve bu hedeflemeler üzerinden farklı özelliklerde (a/b testi, Google Analytics, sosyal medya hesapları ve diğer uygulama bağlantıları vs.), tasarım ve içeriklerde e-bültenler gönderebileceğiniz ücretli / ücretsiz seçenekleri bulunan oldukça başarılı bir çoklu e-posta servisi. Özellikle pro hesaplara sunduğu veri analizi optimizasyon özellikleri ile dönüşümlerinizi oldukça kısa zamanda daha efektif hale getirmek mümkün. Yukarıda kısaca bahsettiğim uygulamaları inceleyebilir, takıldığınız bir konu olur ise yorum olarak ilgili alana sorularınızı bırakabilirsiniz. Kısa giriş yazılarının bitiminde daha ileri düzey bilgiler ve pratikler ile e-ticaret sitenizi nasıl daha kullanıcı dostu hale getirebiliriz, dönüşüm oranlarımızı nasıl daha da artırabiliriz gibi konular ile devam edeceğiz.